Sabahattin Gencal / İnsan Olma Hakkı-1

 

Sabahattin Gencal

İNSAN OLMA HAKKI

-I-

Her bireyin “İnsan Olma Hakkı” vardır.^DK1

İnsanlık tarihi boyunca, haklar olağan biçimde yerini bulamamıştır. Onun içindir ki “Hak verilmez alınır.” deyişi meşhur olmuştur.^DK2

Her birey “insan olma hakkını”, hakkı gasp edenden^DK3, ne pahasına olursa olsun almak için bütün güçleriyle çabalayarak almalıdır.

Bireylerin genel olarak güçleri kol gücü ve elle yaptığı araç gereçler ve en önemlisi de Akıl / Akıllılıktır.^DK4

Akıllı olabilmek için gösterilebilecek çabaların ilki “okumak”tır.  Kur’an-ı Kerim’i okuduğumuz zaman insanın en güzel biçimde ve halife potansiyeliyle yaratıldığını anlarız.^DK5

Her birey potansiyelinin en üst katına çıkabilme donanımına sahiptir. Bunun tersi de doğrudur. Allah(cc) Kur’an-ı Kerim’inde Hz. Muhammed’i (s.a.v.)  yegâne model olarak göstermiştir; tabii ki peygamber özellikleriyle değil insan özellikleriyle.^DK6

Elbette her birey, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yolundan giderek olgun insan / Kâmil insan / Hz. İnsan olmayı can-ı gönülden ister.^DK7 Bu, inşallah gerçekleşir dileğinde bulunulan ideal bir durumdur. Bu ideale kavuşabilmek için önce insan olmak gerekir. Açık deyişle önce “insan olabilme haklarını” almak gerekir.

Kur’an-ı Kerim’de ve dini metinlerde bu konularda birçok kaynak vardır. Ancak daha yaygın olan, pratik ve anlaşılabilir olan başta Maslow olmak üzere diğer yazarların “Kendini Gerçekleştirme” teorileri öncelikle kavranmalıdır.^DK8

                                                                                      ^{Devamı Yarın}

 1    2    3    4     5    

KAYNAKÇA

 

Dijital Kaynaklar (DK): 1. bkz.

1.https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_haklar%C4%B1#:~:text=%C4%B0nsan%20haklar%C4%B1%2C%20t%C3%BCm%20insanar%C4%B1n%20sadece,Bu%20haklar%C4%B1%20kullanmakta%20herkes%20e%C5%9Fittir.

2.http://www.aksaray.gov.tr/insan-haklari-neir#:~:text=Ki%C5%9Fisel%20haklar%C4%B1m%C4%B1z%2C%20fiziki%20ve%20ahlaki,g%C3%B6rmeme%20ve%20%C3%B6ld%C3%BCr%C3%BClmeme%20haklar%C4%B1%20gibi.

3.https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-150-ekim-2001/2341/insan-hakki-degil-insan-olma-hakki/4245

4.https://www.dusunuyorumdergisi.com/insanin-hakki/

5.http://www.liberal.org.tr/sayfa/insan-haklarina-deontolojik-bir-temel-sahabettin-yalcin,234.php

6.https://mobbing.org.tr/her-bir-bireyin-insan-onur-ve-haysiyetine-yakisir-sekilde-calisma-hakki-vardir/

7. https://www.tmmob.org.tr/etkinlik/tmmob-demokrasi-kurultayi-1998/insan-haklari

8.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/97872

9.https://aep.aile.gov.tr/media/nb5ddi0b/02_02_ki%C5%9Fi-haklar%C4%B1.pdf

10.https://www.ihd.org.tr/insan-onuru/

11.https://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013-103-1230

12.http://www.manisa.gov.tr/insan-haklari-evrensel-beyannamesi

13.https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/151/cilga.htm

14.https://cte.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/1642021180520Katiplik%20Metinleri%20(pdf).pdf

15.https://www.tihek.gov.tr/kategori/pages/Ayrimcilikla-Mucadele-ve-Esitlik

*

DK: 2. bkz.

1.https://www.unipersen.org.tr/hak-verilmez-al%C4%B1n%C4%B1r

2.https://www.cagdaskocaeli.com.tr/makale/18240055/evin-bozkurt/hak-verilmez-alinir

3.https://uidder.org/hak_verilmez_alinir.htm_3

4.https://uidder.org/her_fabrikada_ortak_sorunlarimiza_cozum_orgutlen.htm

*

 DK: 3. bkz.

1.https://www.sistani.org/turkish/book/59/3280/#:~:text=Gasp%2C%20bir%20insan%C4%B1n%20ba%C5%9Fkas%C4%B1n%C4%B1n%20mal%C4%B1na,gibi%20o%20insan%C4%B1n%20boynuna%20ge%C3%A7irilecektir.

2.https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/1007/kul-hakkinin-onemi-nedir-ve-ihlali-durumunda-nasil-odenir

3.https://www.istikbalgazetesi.com/makale/kul-hakki-gaspi-buyuk-gunahlardandir-1-159599#google_vignette

4.https://www.islamiarastirmalar.com/news-comment/kurana-gore-haksiz-kazanc-hak-gaspidir/

5.https://www.yeniasya.com.tr/rustem-garzanli/allah-hakki-ve-kul-hakki_304467

6.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1688522

7.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1688522

8.https://www.osmannuritopbas.com/kul-hakki-ve-mesuliyetlerimiz-kurani-talimatlar-58.html

*

DK: 4. Bkz.

1.https://tr.wikipedia.org/wiki/Ak%C4%B1ll%C4%B1_g%C3%BC%C3%A7

2.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/739529

3.https://www.girisimcigazetesi.com/sakin-akil-gucu-447

4.https://www.yilmazulusoy.com/tr/makaleler/akilla-dusunmeli-bilgiyle-anlamaliyiz

5.https://www.ihya.org/kavram/konu-179.html#google_vignette

6.https://www.ihya.org/kavram/konu-179.html

7.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/554507

8.https://siirt.edu.tr/dosya/personel/2011-2012-guz-doktora-ders-doneminde-sunulmus-odev-farabide-heyulani-akil-faal-akil-iliskisi-siirt-2017102291347954.pdf

9.https://eskieserler.com/dosyalar/mpdf%20(335).pdf

10.http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/D00036/1998_11/1998_11_EMIROGLUI.pdf

11.https://isamveri.org/pdfdrg/D01949/2012_40/2012_SARITASK.pdf

*

DK: 5. bkz.

1.https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/T%C3%AEn-suresi/6099/1-4-ayet-tefsiri

2.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2551143

3.https://diyanet.gov.tr/tr-TR/Content/PrintDetail/26230

4.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/160577

5.https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/398074/yaratilis-ile-ilgili-ayetlerin-yorumunda-kelami-paradigmanin-etkisi-kadi-abdulcebbar-ozelinde

6.https://isamveri.org/pdfdrg/D01777/2005_22/2005_22_OZTURKY.pdf

7.https://www.haberdurus.com/haber/yaratilis_seruvenine_kurani_bir_bakis-45093.html

8.https://www.atauni.edu.tr/yuklemeler/d13556bd1b5ef4e35b999b89c210cd95.pdf

*

DK: 6. bkz.

1.http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/D01372/1995/1995_ERDEMM2.pdf

2.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/642586

3.https://bitlis.diyanet.gov.tr/guroymak/sayfalar/contentdetail.aspx?MenuCategory=Kurumsal&ContentId=466

4.https://isamveri.org/pdfdrg/D01372/1995/1995_KAYALIS.pdf

5.https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed

6.https://www.vuslatdergisi.com/yazi_detay.php?id=19403&sID=269&year=2023&month=11

7.https://yayin.diyanet.gov.tr/File/Download?path=479_1.pdf&id=479

8.https://www.islamiarastirmalar.com/journal_article/batinin-hz-muhammed-hakkindaki-dusunceleri-lessing-ornegi-the-toughts-of-the-west-on-the-prophet-muhammad-instance-lessing/

9.https://acikerisim.dicle.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11468/6958/E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0C%C4%B0%20B%C4%B0R%20E%C5%9E%20OLARAK.pdf?sequence=1&isAllowed=y

10.https://www.milatgazetesi.com/haber/benzerine-rastlanmayacak-tek-insan-hz-muhammed-54763/

11.https://www.academia.edu/49010523/HZ_MUHAMMED%C4%B0N_N%C3%9CB%C3%9CVVET%C4%B0NE_DEL%C4%B0L_OLAN_%C4%B0NSAN%C3%8E_%C3%96ZELL%C4%B0KLER_Holy_Prophet_Muhammads_Humanitarian_Qualities_that_Prove_His_Prophethood

12.https://www.academia.edu/49010523/HZ_MUHAMMED%C4%B0N_N%C3%9CB%C3%9CVVET%C4%B0NE_DEL%C4%B0L_OLAN_%C4%B0NSAN%C3%8E_%C3%96ZELL%C4%B0KLER_Holy_Prophet_Muhammads_Humanitarian_Qualities_that_Prove_His_Prophethood

13.https://sonpeygamber.info/hz-peygamber-ve-ornekliginin-mahiyeti

*

DK: 7. bkz.

1. https://www.islamdahayat.com/news.php?readmore=84

2.https://www.gencyorumdergisi.com/2020/11/hz-insan/

3.https://www.bilecikhaber.com.tr/turk-ocaginda-hz-insan-olma-yolunda-nebevi-ahlak-konulu-konferans-364840h.htm

4.https://onedio.com/haber/kadin-ve-erkek-olmanin-otesi-hz-insan-bilinci-1123157

5.https://www.onlinevaaz.com/hadisler/insan-mukerrem-varlik--1

6.https://islamansiklopedisi.org.tr/insan-i-kamil

7.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/671793

8.https://dergipark.org.tr/tr/pub/kiid/issue/67123/1002319

9.https://hasankamilyilmaz.com/insan-i-kamil.html

10.https://indigodergisi.com/2013/12/insan-kamil-mertebesi/#google_vignette

11.https://reyhandergisi.com/insan-i-kamil-olmanin-on-temel-sarti/

12.https://www.elmustafa.com.tr/uploads/dokuman/insan-i%20Kamil.pdf

*

DK: 8. bkz.

1.https://www.uplifers.com/kendini-gerceklestirmek-kendine-durust-olmaktir/

2.https://www.uplifers.com/kendini-gerceklestirmek-kendine-durust-olmaktir/

3.https://www.boylampsikiyatri.com/kendini-gerceklestirme/

4.https://www.uplifers.com/kendini-gerceklestirmenin-onemi-maslowun-ihtiyaclar-hiyerarsisi-piramidi/

5.https://www.doktortakvimi.com/blog/kendini-gerceklestirmek-nedir-insan-kendisini-nasil-gerceklestirebilir

6.https://www.getheltia.com/blog/insan-kendini-nasil-gerceklestirir

7.https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/167811/mod_resource/content/0/ders%2013%20Kendini%20ger%C3%A7ekle%C5%9Ftirme%201.pdf

8.https://www.monapsikoloji.com/abraham-maslow-kendini-gerceklestirme-kurami/#google_vignette

9.https://anadoludabugun.com.tr/yazarlar/kibar-ozcan/kendini-gerceklestirmek-nedir-insan-kendisini-nasil-gerceklestirebilir-8130

10. https://www.iienstitu.com/blog/maslowun-ihtiyaclar-hiyerarsisi

11.https://www.kimpsikoloji.com/kendini-gerceklestiren-insanin-ozellikleri/

12.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1554740

13.https://www.felsefe.gen.tr/kendini-gerceklestirmis-insanlarin-ozellikleri/

14.https://medium.com/@onuryarartr/a-theory-of-human-motivation-maslowun-i%CC%87htiya%C3%A7lar-hiyerar%C5%9Fisi-ne-genel-bir-bak%C4%B1%C5%9F-dbb91b36aea6

15.https://www.edebiyathaber.net/insan-kendini-nasil-gerceklestirir-nilgun-celik/

16.https://www.acikbeyin.com/psikolojik-yaklasimlara-isyan-eden-humanizm/

17.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2112509

18.https://ceotudent.com/kendini-gerceklestirmek

19.https://isamveri.org/pdfdrg/D03402/2014_15/2014_15_GOCENG_KONARA.pdf

20.https://www.zen.com.tr/humanistik-psikoloji/21.https://networkokulu.net/kendini-gerceklestirme/ 

                            1    2    3    4     5